Από τη Marilyn Monroe μέχρι την Joan Crawford: Αυτά είναι τα πιο εντυπωσιακά κοσμήματα του Χόλιγουντ

Είναι ευρέως γνωστό ότι ένα εντυπωσιακό κολιέ, ένα βραχιόλι ή ένα ζευγάρι σκουλαρίκια μπορούν να χαρίσουν την τελική πινελιά σε ένα ντύσιμο, αλλά κάποτε η αγορά τους ήταν προνόμιο μόνο για όσους είχαν «φουσκωμένους» λογαριασμούς. Πριν καθιερωθούν τα κοσμήματα ως μέρος της μόδας, «οι γυναίκες φορούσαν είτε κοσμήματα υψηλής ποιότητας είτε καθόλου κοσμήματα», λέει η ιστορικός κοσμημάτων Carol Woolton, η οποία έχει γράψει το κείμενο για το Costume Jewelry, ένα νέο εικονογραφημένο βιβλίο της Taschen με θέμα τα κοσμήματα μόδας.

Τα κοσμήματα μόδας – με άλλα λόγια, κοσμήματα κατασκευασμένα από φθηνά υλικά ή απομιμήσεις πολύτιμων λίθων – εμφανίστηκαν λόγω πολλαπλών παραγόντων, κυρίως της επίδρασης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στη διαθεσιμότητα υλικών και της μεταβαλλόμενης θέσης των γυναικών στην κοινωνία. Και παρόλο που προωθήθηκαν από Ευρωπαίους σχεδιαστές, γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Νομίζω ότι έγινε πολύ πιο δημοφιλές στις Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή εκεί δεν υπήρχε η ιδέα των κειμηλίων που ήταν τόσο ριζωμένη στην Ευρώπη», λέει η Woolton. «Οι Ευρωπαίες γυναίκες ήταν συνηθισμένες να φορούν οικογενειακά κοσμήματα ή να τα λαμβάνουν ως δώρο σε σημαντικές στιγμές της ζωής τους, αλλά στην Αμερική υπήρχε μια ελευθερία».

Η επιρροή του Χόλιγουντ ήταν τεράστια. Όταν κινηματογραφικές σταρ όπως η Μέριλιν Μονρόε άρχισαν να φορούν κοσμήματα μόδας τόσο στην οθόνη όσο και στην καθημερινή τους ζωή, τα μετέτρεψαν σε ένα πολύ επιθυμητό και προσιτό προϊόν που φορούσαν όλοι, από κοσμικές προσωπικότητες μέχρι γραμματείς.

Παρακάτω θα δούμε μερικά από τα πιο σημαντικά κοσμήματα μόδας, καθώς και τους σχεδιαστές που τα δημιούργησαν.

Μανσέτα Maltese Cross της Chanel

Η Coco Chanel ήταν μία από τις πρώτες σχεδιάστριες που έφερε την πραγματική τέχνη στα κοσμήματα μόδας. Η εντελώς μοναδική και κομψή προσέγγιση της Chanel αποδεικνύεται από τις εμβληματικές μανσέτες Maltese Cross, στις οποίες πολύτιμοι λίθοι έχουν τοποθετηθεί σε βασικό μέταλλο καλυμμένο με λευκό σμάλτο.

«Είναι δύσκολο να υπερεκτιμήσουμε πόσο ριζοσπαστικό ήταν για την Chanel να κάνει αυτό που έκανε, χρησιμοποιώντας γυαλί και επιχρυσωμένο μέταλλο και συνδυάζοντάς τα με πολύτιμους λίθους. Σήμερα, ο συνδυασμός υψηλής και μη μόδας είναι συνηθισμένος, αλλά τότε δεν ήταν καθόλου», λέει η Woolton στο BBC.

Αν και η Chanel λάτρευε να συνδυάζει αληθινά και ψεύτικα κοσμήματα στα ρούχα της, τα κομμάτια που πουλούσε ήταν καθαρά κοσμήματα μόδας, κάτι που της έδινε την ελευθερία να πειραματίζεται με χρώματα και υλικά. «Δημιουργούσε κοσμήματα που δεν ήταν απομίμηση των αληθινών κοσμημάτων, αλλά κάτι πραγματικά όμορφο από μόνο του», λέει η Woolton. Σειρές από ψεύτικες πέρλες και τολμηρά, φωτεινά χρωματιστά κομμάτια από επιχρυσωμένο μέταλλο, γυάλινη πάστα και χάντρες ήταν το τέλειο συμπλήρωμα για τα κομψά και εκλεπτυσμένα ρούχα της, συμπεριλαμβανομένου του χαρακτηριστικού μικρού μαύρου φορέματός της.

«Η ιδέα της ήταν ότι τα κοσμήματα δεν πρέπει να έχουν να κάνουν με την αξία ή τον πλούτο ή, όπως είπε η ίδια, «να φοράς μια επιταγή στο λαιμό σου». Είχαν να κάνουν με το να συμπληρώνουν το κοστούμι και να κάνουν μια γυναίκα να νιώθει όμορφη», λέει η Woolton.

Καρφίτσα με ψεύτικες πέρλες της Elsa Schiaparelli

Εξίσου σημαντική ήταν και η Elsa Schiaparelli. «Η Schiaparelli προσέγγισε το θέμα από μια πολύ διαφορετική οπτική γωνία – το μετέτρεψε σε μορφή τέχνης και συνεργάστηκε με διάφορους καλλιτέχνες, όπως ο Jean Schlumberger και ο Salvador Dali», λέει η Woolton. Ο Schlumberger, ο οποίος αργότερα εργάστηκε για την Tiffany, ήταν υπεύθυνος για την εκκεντρική καρφίτσα από επιχρυσωμένο μέταλλο και ψεύτικες πέρλες.

Με τη Σκιαπαρέλι, «δεν υπήρχε σχέδιο ή υλικό που δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί», λέει η Γούλτον. Τα πάντα, από κοχύλια και κουκουνάρια μέχρι φτερά στρουθοκαμήλου και πατίνια, μεταμορφώνονταν σε εντυπωσιακά στολίδια. «Υπήρχε μια πολύ πιο καλλιτεχνική σκέψη πίσω από αυτό, η συνεργασία με καλλιτέχνες για να καταλάβουν πώς θα μπορούσε να είναι ένα κόσμημα», λέει η Γούλτον.

Τόσο η Chanel όσο και η Schiaparelli «δημιουργούσαν κάτι που δεν υπήρχε προηγουμένως», τονίζει η Woolton, και στη διαδικασία αυτή δημιούργησαν μια μορφή κοσμημάτων που ήταν προσιτή σε ένα πολύ ευρύτερο δημογραφικό κοινό.

Κρυστάλλινη καρφίτσα Miriam Haskell

Η Miriam Haskell δημιούργησε μερικά από τα πιο όμορφα κοσμήματα μόδας που έχουν κατασκευαστεί ποτέ. Από νωρίς στην καριέρα της είχε αποφασίσει ότι δεν υπήρχε λόγος τα κοσμήματα μόδας να μην κατασκευάζονται με το ίδιο επίπεδο δεξιοτεχνίας και εκλεπτυσμού όπως τα κοσμήματα υψηλής ραπτικής, και προσέλαβε εξειδικευμένους Ευρωπαίους τεχνίτες για να δημιουργήσουν κομμάτια με περίτεχνα φιλιγκράν και εκλεπτυσμένες χάντρες.

Τα εξαιρετικά της σχέδια κέρδισαν την προτίμηση των σταρ του Χόλιγουντ, ειδικά της Joan Crawford, η οποία φορούσε τα σχέδια της Haskell τόσο στην οθόνη όσο και στην καθημερινή της ζωή, και μάλιστα ποζάρισε ως μοντέλο για τις διαφημιστικές της καμπάνιες. Τα κοσμήματά της εμφανίστηκαν επίσης σε ταινίες όπως το Ziegfeld Follies (1945) και το Phantom of the Opera (1943), καθώς και σε επεισόδια της σειράς I Love Lucy.

Η σύνδεσή της με το Χόλιγουντ ενίσχυσε την απήχησή της στο ευρύ κοινό και έγινε η πρώτη σχεδιάστρια κοσμημάτων μόδας που είχε καταστήματα τόσο στη Saks Fifth Avenue όσο και στη Harvey Nichols.

Κολιέ Joseff of Hollywood από ματ μέταλλο

Ίσως κανένας σχεδιαστής κοσμημάτων δεν είναι τόσο συνώνυμος με το Χόλιγουντ όσο ο Joseff of Hollywood. Η πορεία του Eugene Joseff προς την κορυφή ξεκίνησε όταν επισήμανε στον φίλο του, τον σχεδιαστή κοστουμιών Walter Plunkett, ότι πολλά από τα κοσμήματα που εμφανίζονταν στην οθόνη ήταν ιστορικά ανακριβή. Όταν ο Plunkett τον προκάλεσε να δημιουργήσει κάτι καλύτερο, τα αποτελέσματα ήταν σαφώς εντυπωσιακά, καθώς ο Joseff σύντομα έγινε ο σχεδιαστής κοσμημάτων που προτιμούσαν όλα τα μεγάλα στούντιο. Το A Star is Born (1937), το Gone with the Wind (1939) και το Ben-Hur (1959) είναι μερικές μόνο από τις κλασικές ταινίες στις οποίες εμφανίστηκαν τα κοσμήματά του. Κορυφαίες ηθοποιοί, όπως η Marlene Dietrich, η Greta Garbo και η Vivien Leigh, τα φορούσαν συχνά και εκτός οθόνης.

Συντονισμένος με αυτό που λειτουργούσε στην οθόνη, ο Joseff δημιούργησε ένα ματ μέταλλο για τα κομμάτια του, το οποίο εξασφάλιζε ότι δεν θα έλαμπαν κάτω από το φωτισμό του στούντιο. Αντλώντας από μια τεράστια γκάμα βιβλίων αναφοράς, απλοποίησε επίσης επιδέξια τα ιστορικά στυλ, προκειμένου να αποστάξει την ουσία μιας εποχής για το κοινό που δεν θα εστίαζε στις λεπτομέρειες.

Καρφίτσα Trifari με πουλί του παραδείσου

Για τη Woolton, ο Trifari είναι ο πιο καινοτόμος από όλους τους σχεδιαστές κοσμημάτων λόγω του εύρους του έργου του. «Είναι τόσο εξαιρετικό, τα κομμάτια είναι τόσο όμορφα και τόσο διαφορετικά».

Η φήμη του Trifari οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον γεννημένο στο Παρίσι επικεφαλής σχεδιαστή του, Alfred Philippe, ο οποίος είχε προηγουμένως εργαστεί για κοσμηματοπωλεία υψηλής ποιότητας.

Η εκπαίδευση του Philippe είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία εκπληκτικών κοσμημάτων, που ξεχωρίζουν για τα περίτεχνα σχέδια και τη σχολαστική τους κατασκευή, όπως αυτή η καρφίτσα με το πουλί του παραδείσου Fruit Salad. Το στυλ «fruit salad» είχε γίνει δημοφιλές από τον Cartier, ο οποίος χρησιμοποίησε διαμάντια, σμαράγδια και ρουμπίνια στη δυτική του εκδοχή των κοσμημάτων Mogul. Ο Trifari το έκανε κάπως πιο προσιτό με χρωματιστό γυαλί και στρας.

Ο Trifari ήταν επίσης πρωτοπόρος στη χρήση ασυνήθιστων υλικών, όπως το Lucite, μια διαφανής ακρυλική ρητίνη που χρησιμοποιείται στα παράθυρα των αεροσκαφών, η οποία μπορεί να μορφοποιηθεί με θερμότητα και πίεση και λάμπει σαν φεγγαρόπετρα. Το χρησιμοποίησε ως βάση για τα «jelly bellies» του – μια σειρά από χαριτωμένα πλάσματα με διαφανή σώματα και κεφάλια και άκρα διακοσμημένα με πολύτιμους λίθους, τα οποία σύντομα αντιγράφηκαν από άλλους σχεδιαστές.

Κολιέ με σκαραβαίο της Hattie Carnegie

Η Hattie Carnegie γεννήθηκε ως Hattie Kanengeiser στην Αυστρία και μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά της το 1900. Το νέο της επώνυμο εμπνεύστηκε από τον Andrew Carnegie, τον βιομήχανο που ήταν τότε ένας από τους πλουσιότερους άνδρες της Αμερικής. Αν και δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει το φαινομενικό επίπεδο πλούτου του, έγινε μια εξαιρετικά επιτυχημένη σχεδιάστρια μόδας, προσαρμόζοντας επιδέξια το παρισινό στυλ στον τρόπο ζωής και τις προτιμήσεις των Αμερικανίδων γυναικών.

Από τη δεκαετία του 1930, δημιουργούσε πολύχρωμα κοσμήματα, πολλά από τα οποία είχαν ένα τολμηρό, στιλιζαρισμένο στυλ εμπνευσμένο από την αφρικανική τέχνη, που είχε παρατηρήσει ότι ήταν της μόδας μεταξύ των παρισινών σχεδιαστών εκείνη την εποχή. Βραχιόλια και καρφίτσες με πολύχρωμα, ιδιόμορφα ζώα και θαλάσσια πλάσματα από βακελίτη ή ημιπολύτιμους λίθους διακοσμημένα με στρας ήταν επίσης δημοφιλή μεταξύ των πελατών της, στους οποίους περιλαμβάνονταν οι σταρ του κινηματογράφου Ταλούλα Μπάνκχεντ, Ζαν Φοντέν και Νόρμα Σίρερ, καθώς και προσωπικότητες της υψηλής κοινωνίας, όπως η Δούκισσα του Ουίνδσορ και η Βαρόνη ντε Ρότσιλντ.

Κολιέ με μενταγιόν «Jackie O» του Kenneth Jay Lane

Ο Kenneth Jay Lane, αναμφισβήτητα ο πιο διάσημος από όλους τους κοσμηματοποιούς, είχε μια λίστα πελατών-διασημοτήτων που θα ζήλευαν όλοι. Η Audrey Hepburn, η Diana Vreeland και η Δούκισσα του Windsor φορούσαν όλα τα κοσμήματά του. «Η Jacqueline Kennedy Onassis λάτρευε τα κομμάτια του και του έστελνε ευχαριστήριες κάρτες», λέει η Woolton. «Ακόμη και η πριγκίπισσα Μάργκαρετ συνήθιζε να πηγαίνει στη Μουστίκ με τα κοσμήματα του Kenneth Jay Lane». Προφανώς, αυτές οι γυναίκες μπορούσαν να αγοράσουν αληθινά διαμάντια και μαργαριτάρια, αλλά «οι γυναίκες που αγόραζαν Van Cleef και Harry Winston αγόραζαν και Kenny επειδή ήταν διασκεδαστικό», εξηγεί η Woolton.